Johannes Nieuwland

Voornaam: Johannes
Achternaam: Nieuwland
Begraafplaats: Noorderbegraafplaats Leeuwarden
Geboortedatum: 1-6-1907
Geboorteplaats: Leeuwarden
Woonplaats: Leeuwarden
Overlijdensdatum: 11-4-1945
Overlijdensplaats: Dronrijp

Johannes Nieuwland woonde in Leeuwarden, huwde met Bertha Johanna Slotman uit Leeuwarden. Het echtpaar had vijf kinderen. Nieuwland was chauffeur, was Nederlands Hervormd en was lid van het verzet behorend tot de KP-Leeuwarden (sabotagegroep) en de Binnenlandse Strijdkrachten.

Onder anderen deed hij mee aan de legendarische gevangeniskraak op 8 december 1944, toen 51 politieke gevangenen werden bevrijd. Nieuwland (roepnaam Joop) is het slachtoffer geworden van de inval van de Duitsers in een pand in de Sint Jacobsstraat in de vroege ochtend van 7 april 1945, waarbij zij adresgegevens van Leeuwarder BS’ers in een aktentas ontdekten. Hij zou die dag met Piet Kramer, de schuilnaam van verzetsleider Piet Oberman, de provincie ingaan om wapens weg te brengen.

Kramer waarschuwde Nieuwland tijdig, maar die vroeg nog even te wachten, omdat hij zich aan het wassen was. Heel snel was de SD al bij Nieuwland, die nog tevergeefs poogde door de achterdeur te ontsnappen. Kramer maakte hiervan gebruik door de woning ongezien door de voordeur te verlaten.


Als represaille voor de sabotage aan het spoorwegtraject Leeuwarden – Harlingen is Nieuwland met twaalf anderen gefusilleerd bij de Van Harinxmabrug in Dronrijp.

Hun namen:

– Johannes Nieuwland,
– Hendrik Jozef Spoelstra,
– Douwe Tuinstra,
– Egbert Mark Wierda,
-Klaas Jan Wypcke Wierda
– Hyltje Wierda,
– Sijbrandus van Dam,
– Heinrich Harder,
– Dirk de Jong,
– Hendrik Jan de Jong,
– Ruurd Kooistra,
– Johannes Marinus Ducaneaux en
 – Oudger van Dijk.

De beide laatsten worden wegens (vermeende) banden met de bezetters niet herdacht op het monument bij de brug. Gerard de Jong overleefde de executie.

De executie was een represaille voor de sabotage door de Binnenlandse Strijdkrachten van het treinverkeer tussen Leeuwarden en Franeker door het loshalen van de rails bij de spoorbrug over de Bolswarder vaart.

Pogingen van de BS om de executie te voorkomen mislukten; de opdracht bereikte de BS-gevechtsgroep die in Baaium was ondergebracht, te laat. Men was ook bang voor een tweede ‘Putten’ voor Dronrijp indien de SD’ers waren aangevallen.

De gevangenen zouden worden ontzet bij de spoorlijn, iets verderop, waar men klaarlag om de gevangenen te bevrijden. Echter bij de brug van Dronrijp werd het konvooi verrast door een Engelse jachtvlieger. Hierop zijn de gevangenen uit de vrachtauto’s gezet en dus bij de brug gefusilleerd.

De bevolking van Dronrijp was woest op de BS: „Dit bereiken jullie nu met jullie sabotage.”

Documentaire over de executie bij Dronrijp.