Gerhardus Wagenaar

Voornaam: Gerhardus
Achternaam: Wagenaar
Begraafplaats: N.H. kerk Opeinde
Geboortedatum: 28-12-1907
Geboorteplaats: Drogeham
Woonplaats:
Overlijdensdatum: 21-11-1944
Overlijdensplaats: Opeinde

Gerhardus Wagenaar werd geboren op 28 december 1907 te Drogeham en overleed op 21 november 1944 te Opeinde. Hij was lijnwerker / conducteur bij de N.T.M.

De afgelegen boerderij van de familie De Vries op Legauke onder Opeinde huisvestte in de oorlog onderduikers en KP’ers. Zoon Folkert de Vries herinnert zich in de Leeuwarder Courant: ,,Wy wiene in trochgongadres. Om de safolle tiid kaam der wer in boat foar de wâl mei in protsje minsken dy’t plak ha moasten. Der wiene altyd wol flechtelingen en ûnderdûkers by ús yn’e hûs.” (Wij waren een doorgangsadres.


Om de zoveel tijd kwam er weer een boot aan wal met een groepje mensen die onderdak moesten hebben. Er waren altijd wel vluchtelingen en onderduikers bij ons in huis.).

Op 21 november 1944 deed een vijftal Duitse militairen van de Zoll (Grenzschutz) uit Drachten in alle vroegte een overval op de boerderij. De broers Jan en Marten waren aan het melken, toen vier Duitsers de stal binnendrongen. De broers repten zich met tramstaker Gerardus Wagenaar (28 december 1907 Drogeham), die op de boerderij was ondergedoken, naar het voorhuis. ,,Dútsers, ferried”, riepen ze om de nog slapende KP’ers te waarschuwen.


De militairen schoten de beide broers en Wagenaar dood. Een tweede tramstaker, Willem Westerhof, verschool zich achter het vee en overleefde deze razzia. De schietpartij kostte ook het leven aan de commandant van de Duitsers.

Zijn ondergeschikten voelden zich door de KP’ers zozeer belaagd dat ze het hazenpad kozen. Later keerden de Duitsers in veel grotere getale terug. De bewoners waren inmiddels gevlucht. De bezetters namen het vee en verder alles wat van waarde was mee en staken de boerderij in brand.

De boerderij, De Oerwinning, is in 1948 herbouwd. Op het graf van Gerardus Wagenaar op de Algemene begraafplaats in Opeinde staat de toorts van de Stichting Friesland 1940-1945.

(Bronnen: P. Wijbenga, Bezettingstijd in Friesland; Elizabeth Vogelsang, De Oerwinning; boerderij als oorlogsmonument, Leeuwarder Courant 23 augustus 2003).