Freark Postmus

Voornaam: Freark
Achternaam: Postmus
Begraafplaats: Ned. Herv. Kerk Oosternijkerk
Geboortedatum: 9-8-1921
Geboorteplaats: Oosternijkerk
Woonplaats:
Overlijdensdatum: 23-11-1944
Overlijdensplaats: Neunengamme (D)

Freerk Postmus werd geboren op 9 augustus 1921 in Nijkerk (Oost Dongeradeel). Hij overleed op 23 november 1944 in Neuengamme (Duitsland)

Hij kwam na enige verzetsactiviteiten in Friesland in Twente terecht. Daar vond hij al snel aanslui-ting bij de KP. In de zomer van 1943 was hij vaak betrokken bij overvallen in Overijssel en Gelder-land en speelde ook een belangrijke rol in Utrecht. Hij was een bijzonder moedige jongen, die ondanks zijn jeugdige leeftijd toch KP-leider werd.

● 1947: Weekblad ‘De Zwerver’

Freek Postmus was tijdens zijn de eerste tijd van zijn optreden bekend onder de naam Jan de Groot. Hij is één van de weinigen, die de oprichting en de vorming van de Top LKP hebben meegemaakt. In 1943 was zijn optreden tijdens de Mei-staking in Friesland van dien aard, dat het voor hem geraden was deze provincie te verlaten. In Twente kreeg hij contact met Marinus Heerdink (Hans Zuidema) en samen met hem pleegde hij op 28 Juli 1943 de overval op het distributie-transport bij Notter. Deze kraak was de eerste van een lange rij en vormde tevens het begin van de ploeg Jan de Groot/Henk Visser.  Om deze twee jonge mannen vormde zich een groep, die bereid was gewapend verzet te plegen.


Door de persoonlijke relaties van Jan de Groot in de provincie Utrecht ging de ploeg ook in deze omgeving een werkterrein zoeken. Jan zelf vond een onderduikadres in Langbroek. Toen ongeveer in September 1943 een streven bestond de verschillende loswerkende groepen en groepjes te bundelen, werd ook voeling gezocht met Jan de Groot en zijn mannen en in een vergadering te Veenendaal werd lang en breed over de te volgen werkwijze gesproken. Na enkele commando-wisselingen werd Jan tenslotte officieel leider van de ploeg. Van de vele overvallen door hem gepleegd willen wij hier noemen, — buiten de reeds vermelde overval op het distributietransport te Notter — de overvallen op het gemeentehuis te Amerongen, het distributietransport te Goor, het posttransport te Gorinchem, het bevolkings-register van De Bilt, het bevolkingsregister van Langbroek, de bevrijding van „Frits de Zwerver” uit de „Koepel” te Arnhem en de distributiekantoren van Herveld en Heteren.


In het begin van 1944 werd een groot gedeelte van zijn werk in de oude ploeg overgenomen door Henk Visser, terwijl Jan direct „ter beschikking” van Bob — dus van de Top LKP — kwam te staan. Zijn zeer jeugdige leeftijd en hetgeen hij reeds had meegemaakt, hadden het noodzakelijk gemaakt hem een meer rustig bestaan te geven. Wel nam hij nu nog aan acties deel, doch zijn leidende functie in de ploeg werd overgedragen aan Henk Visser.


Freark Postmus duikt in april 1944 onder bij een gezin met vier kleine kinderen, op het adres
Hoog Kanje 9. Hij sluit zich aan bij de verzetsgroep ‘t Kerchebosch.
In de zomer van 1944 kwam hij in contact met een KP uit Utrecht,  en pleegde met de ploeg van Siem enkele distributie-overvallen.


Op 18 augustus 1944 werd hij in Zeist gearresteerd op het onderduikadres door de Sicherheitsdienst van Pasadena Zeist. Er zou die dag een vergadering zijn om ongeveer 11.00 uur met leden van de verzetsgroep. De buit van een distributiekraak in Heteringen op 16 augustus, uitgevoerd door Freark Postmus, Kik ten Boom, Piet de Lange en Hans Stakman ter waarde van 3.850 dubbele bonkaarten en drie pistolen lag boven op zolder in de schuilplaatsen. Ook stond er een zender van de gewestelijke OD. Freark was toevallig nog niet aanwezig, omdat hij in de bungalow was op het landgoed van het Kerckebosch. Dat was voor de groep een vergaderplek. Toen hij die ochtend aan kwam lopen en pistoolschoten hoorde op Hoog Kanje is hij direct teruggegaan naar de bungalow om een contactpersoon op te bellen om te regelen dat o.a. Siem de Man niet zou komen naar Hoog Kanje. Daarna is hij weer teruggegaan, om mobiel te zijn op de fiets. De Duitsers hadden zich echter verschanst in de voortuin en ook Freark werd gearresteerd. Kik ten Boom is helaas nooit meer teruggekomen.

Freark Postmus is achtereenvolgens naar Vught, Haren, Amersfoort, Amsterdam, Sachsenhausen en Neuengamme gezonden. Daar overleed hij op 23 November 1944. Hij werd begraven in Hamburg-Ochsdorf.