Aitze Hoks

Voornaam: Aitze
Achternaam: Hoks
Begraafplaats: Alg. begraafplaats Haulerwijk
Geboortedatum: 14-3-1908
Geboorteplaats: Haulerwijk
Woonplaats: Haulerwijk
Overlijdensdatum: 8-3-1945
Overlijdensplaats: Woeste Hoeve, Gemeente Apeldoorn

Aitze Hoks woonde in Haulerwijk, nr. 108 (nu Kerkstraat 4). Zoon van papierhandelaar Jacob (Ludzert) Hoks  en Wietske Hof.

Hij huwde met Grietje van der Wal (24 mei 1914 Nieuwolda – 22 mei 1993 Groningen) em was zaalopzichter in de Rijkswerkinrichting Veenhuizen. Ook was hij baptist en lid van het  verzet behorend tot de LO en de Binnenlandse Strijdkrachten Ooststellingwerf. Verder hield hij zich bezig met het veiligstellen van gedropte wapens.

Toen Hoks op zijn onderduikadres in Makkinga ziek werd, zocht hij de ouderlijke woning op, waar ook zijn gezin tijdelijk intrek had genomen. De destijds beruchte landwachter Lammert van der Velde alias Zwarte Lammert, een fel NSB-aanhanger en verrader, kwam dit te weten en gaf zijn wetenschap door aan zijn spitsbroeders van de Norger Bloedgroep (een groep landwachters en SD’ers). Die omsingelden de woning. Hoks probeerde nog via een raam aan de westzijde van het huis over een plat dak te ontkomen.

Hij werd opgemerkt en moest met de handen omhoog blijven staan, terwijl hij vanaf de begane grond door Van der Velde onder schot werd gehouden. Aitzes vader heeft nog aangeboden de plaats van zijn zieke zoon in te nemen, maar dat werd geweigerd. Na zijn arrestatie werd hij op zijn eigen fiets afgevoerd naar Norg en enkele dagen later overgebracht naar het huis van bewaring in Assen. Op de avond van 7 maart 1945 deelde de Duitse gevangenisdirecteur Hoks mee dat hij zich gereed moest maken voor transport naar Duitsland.

Dit transport ging echter naar Woeste Hoeve, waar hij met 116 lotgenoten is gefusilleerd als represaille voor de aanslag op de SS-Befehlshaber Hanns Albin Rauter op 6 maart 1945. In het najaar van 1945 vond een tuinman bij het Asser huis van bewaring zijn trouwring met de inscriptie ,,Grietje 4.8.36″. De ring werd bij mevrouw Hoks terugbezorgd. Op zijn graf staat een stenen toorts van de Stichting Friesland 1940-1945. Zijn naam prijkt op een monument op de fusilladeplaats en op een gedenkteken op Begraafplaats Eikenhof in Haulerwijk.