Stichting Friesland 1940-1945
Drie dagen na de bevrijding van Friesland werd de Vereniging Friesland 1940-1945 opgericht om de belangen van de nabestaanden van omgekomen verzetslieden en van verzetsstrijders die invalide waren geraakt te behartigen. Iedereen die op enige wijze betrokken was geweest bij het verzet tegen de Duitse bezetter, kon lid van de Vereniging worden.
Daarnaast initieerde de Vereniging allerlei zaken als tentoonstellingen, boekuitgaven, kunstopdrachten, et cetera. Voor de praktische uitvoering van de hulpverlening werd door de Vereniging op 6 mei 1946 de Stichting Friesland !940-1945 opgericht. In de statuten staat dat als volgt omschreven:
Stichting Friesland 1940-1945 stelt zich primair ten doel de behartiging van de collectieve en individuele, materiële en immateriële belangen van hen die recht hebben op een buitengewoon pensioen en in het algemeen van allen, die te kampen hebben met ziekten of gebreken, welke in verband staan met hun deelneming aan het binnenlands verzet in de jaren negentienhonderdveertig / negentienhonderdvijfenveertig, daaronder begrepen de belangen van hun gezinnen, weduwen, wezen, één en ander voor zover daaraan behoefte bestaat en overeenkomstig nader door de Stichtingsraad te stellen regelen.
De Tweede Wereldoorlog ligt inmiddels zo'n 80 jaar achter ons. De belangenbehartiging voor de oorspronkelijke doelgroep is door het verstrijken van de tijd vrijwel geheel tot een einde gekomen. Op 15 april 2010 is de Vereniging Friesland 1940-1945 officieel ontbonden en heeft zij haar taken aan de stichting Friesland 1940-1945 overgedragen.
De betekenis van de Stichting is ligt nauwelijks meer in de primaire taak, maar vooral in het levend houden van de geest van het verzet en wat daaraan ten grondslag ligt. Dat dat geen overbodige luxe is, blijkt keer op keer in onze huidige samenleving. De aandacht voor de Tweede Wereldoorlog wil de Stichting graag vasthouden en waar mogelijk stimuleren in de geest van de belofte die de verzetsdeelnemers elkaar hebben gedaan.
Het bestuur van de Stichting bestaat uit:
- Gerk Koopmans (voorzitter)
- TIneke Vlietstra (secretaris)
- Sjirk Huizinga (penningmeester)
- Jelma Dekker (lid)
Fonds
Nu de primaire taakstelling van de Stichting goeddeels is voltooid, zijn de doelstellingen van de Stichting opgeschoven in de richting van herdenken en documenteren van de Tweede Wereldoorlog.
De nog beschikbare middelen zijn ondergebracht in een fonds van waaruit subsidies worden verstrekt voor initiatieven als toneelvoorstellingen, tentoonstellingen, concerten, boeken, documentaires, monumenten, wandeltochten, fietsroutes, et cetera, die verhalen over verzet en de Tweede Wereldoorlog onder de aandacht brengen en het belang van vrijheid, vrede, tolerantie en democratie onderstrepen.
De toortsen branden op de terpen
Op initiatief van de Vereniging Friesland 1940-1945 zijn bij 80 graven van de in de Tweede Wereldoorlog omgekomen Friese verzetsstrijders een gedenknaald geplaatst met de tekst: ‘Fallen yn ‘e striid tsjin ûnrjocht en slaverny – dat wy yn frede foar rjocht en frijdom weitsje’. Deze toortsen worden beheerd de Stichting Friesland 1940-1945 en de Stichting Sneek 1940-1945. De Stichting Friesland 1940-1945 hecht zeer aan het voor onbepaalde tijd brandend houden van de toortsen op de terpen.